DEBATT:
Spisshusa i landskapet
– Respekt for det som er skipa til må jamvel ikkje bli eit åk for framtida.
Foto: Kåre M. Hansen
Om
spisshusa er vel det vesentlege alt sagt av Ingvild Sæbu Vatn. Når familiar fekk flytte til byen
og ikkje skulle bu inne i Longyeardalen, lå nordvestre foten av Sukkertoppen innbydende
til.
Det fysiske
Området ligg i utkanten av kald sno ned dalføret
i elles stilt vêr. I sør til sørvestleg vind synes kasta å vere dempa. Fram for
alt ligg plassen i ly for vinterens austanvind. Risiko for skred ved ekstremt
vedvarande fokk frå aust med mykje lagra snø blei undervurdert.
Sol frå nordvest til nord, vil seie sol om kveldane
frå slutten av april til inn i august, var og er eit pluss. Å bu tett over tundraen
gir ekstra naturkontakt, alt etter årstid gjennom vindauga eller ved lettvint å ferdast ute.
Husa er forma teltliknande, truleg for å halde de
varmeslukande ytre overflater små.
Det psykiske
Arkitekturens estetikk er eit subjektivt felt.
For meg står husa sine profil og dimensjonar i samklang med Sukkertoppen bak. Den flotte fargesettinga
gleder og løfter sinnsstemninga.
Det same vil eg ikkje seie om de svære klossane
på Elvesletta. Bruke tomta til spisshusa til meir ruvande enn småhus, ville
lett virke aggressivt mot landskapet og truleg forringe «bakkekontakten» for
dei som skal bu der. Den delen av byen ville miste sin sjarm.
Eg ville ta vare på
Byen omforma etter reindyrka rasjonalitet ville
gjere han i ytste konsekvens utriveleg, kjennast som trassig mot både
naturprosessar i landskapet og menneskeleg leikande fantasi.
I spisshusa er manifestert tankar, ynskje og
fortida sine vilkår. For meg er spisshusa ein synleg lut av samfunnets
identitet. Respekt for det som er skipa til må jamvel ikkje bli eit åk for framtida.
Eg ville ta vare på spisshusa, oppgradere eller byggje dei på nytt.
