MINNEORD - ROBIN BUZZA (1949-2023)
– Robin var lite sjølvhøgtideleg
... og hadde ein lun og underfundig humoristisk sans som gjorde det til ei glede å vera saman med han på tur, skriv Johannes Hjønnevåg.
Det er verkeleg trist å høyra at Robin Buzza er gått bort, så brått og uventa og så alt for tidleg.
Eg lærte Robin å kjenna då eg byrja i Store Norske i 1979. Vi fann fort ut at vi begge var fengde av svalbardnaturen og det vart snart til at vi drog på tur i lag ut i villmarka, trass i ulik bakgrunn og ulike erfaringar. Eg kom frå ei øy i havgapet vest for Bergen. Robin hadde sine første barneår i Kenya, der faren var tilsett i den britiske koloniadministrasjonen, men vart tidleg send til kostskule i England. Etter fullførd utdanning og militærteneste drog han ut på sitt første eventyr då han la i veg over Nordsjøen åleine i robåt, frå Shetland til Vestlandet og vidare nordover noregskysten. Dette vågestykket skreiv han om i boka «Survive the Artic Sea» (1978). Han fekk seg norsk kone, Torunn, og dei budde ei tid i Cheltenham der Robin arbeidde som journalist. Deretter gjekk ferda til Svalbard der kona hadde fått jobb på gruvekontoret til Store Norske i Longyearbyen. Etter kort tid vart Robin også tilsett i gruveselskapet.
Første lengre turen Robin og eg la ut på gjekk til Agardh sumaren 1979. Robin hadde lese boka til William Martin Conway «First Crossing of Spitzbergen» (1897) og patriot som han var, ville han følgja i fotefara til den kjende landsmannen som kryssa Svalbard frå vest til aust vel 80 år tidlegare. Turen gjekk utan store problem og vi kom oss greitt attende til Longyearbyen via Svea.
Året etter var det ny tur, denne gongen båttur, men den vart ikkje fullt så liketil. Målet var Gråhuken og vi satsa på ein eldre 15-16 fots Ranabåt av tre som Robin hadde lånt av ein arbeidskollega. Av ymse grunnar kom vi oss av garde først eit godt stykke ut i august og det viste seg snart at korkje det ustadige haustvêret eller farkosten eigna seg for ei slik ferd. Optimismen var større enn realismen, kan ein vel seia. Likevel kom vi oss så langt som til Krossfjorden der vi måtte søkja ly då det var uråd å koma forbi Kapp Mitra på grunn av motvind og krapp sjø. Då hadde vi lege vêrfast så lenge på vegen nordover at Gråhuken var utanfor rekkjevidde. Vi skulle no begge attende på jobb og helst til rett tid. Etter ein fottur over Mitrahalvøya til Laksebu og litt røyefiske i Diesetvatna, vende vi nasen sørover att. Vêret var no upåklageleg heilt til vi runda Daudmannsøyra og litt for frisk austanvind tvinga oss inn i Trygghamna. Neste dag kunne vi heldigvis halda fram over Isfjorden, kom oss velberga attende til heimehamna og unngjekk dessutan å få skoft.
Eit par år seinare var vi på tur med kvart vårt hundespann til Barentsøya og Edgeøya. Robin hadde skikkeleg spann med 8-9 hundar, eg hadde berre fire. Denne turen, som var godt planlagt og førebudd, baud på få eller ingen vanskar, men Robin vart snøblind på turen attende over Storfjorden og fekk nokre dagars ufriviljug opphald i Mohnbukta til synet betra seg.
Robin var lite sjølvhøgtideleg og hadde ein lun og underfundig humoristisk sans som gjorde det til ei glede å vera saman med han på tur. Kunnskapsrik var han også, og det mangla ikkje på samtaleemne når dagens økt var unnagjort og vi kunne slappa av i teltet eller i ei hytte. Han var dessutan ikkje den som klaga når det var tunge tak, men heldt humøret oppe jamvel når det røynde som mest på kreftene. Ikkje minst var han ein stødig type som heldt fatninga når det oppstod vanskar av ymse slag og det var naudsynt å vera både snartenkt og oppfinnsam, noko som ofte var heilt avgjerande. Dette var ei tid utan moderne tryggleiksutstyr som naudpeilesendar og satellittelefon. Ikkje hadde vi med oss kortbøljeradio heller. Det burde vi nok hatt, men det var ingen påbod eller oppmoding til det. Skjedde det noko kritisk, var det berre eit reint slumpetreff om det var hjelp å få. Ein hadde difor berre seg sjølv å lita på og dermed nøydd til å koma seg ut av uføret på eiga hand etter beste evne. I dag ville vel dette reknast som heilt uforsvarleg.
Robin var ein ekte eventyrar av innstilling og oppsøkte nærast målmedviten utfordringar for å måla krefter med den til tider ugjestmilde arktiske naturen. Førebileta hans var slike som Wally Herbert, Randulph Fiennes og andre som hadde leia større, vellukka ekspedisjonar i polare område. Han hadde sjølv planar om å kryssa isen frå Svalbard til Grønland og låg ein heil vinter i Mosselbukta saman med to kameratar og venta på gode nok istilhøve. Dei kom ikkje og ekspedisjonen måtte skrinleggjast. Derimot gjennomførte han sledeturar til fjerne og lite vitja område på Svalbard, og dette meistra han til fulle. Opplevingane på desse turane er skildra i boka «Hvit villmark» (1994). Seinare gjorde han turlivet til levebrød gjennom reiselivsverksemda Arctic Wilderness Experience før han, uventa for meg i alle fall, braut over tvert med Svalbardlivet, flytta til fastlandet og busette seg på Hamarøy.
Robin hadde ein sterk rettferdssans. Var det noko han meinte ikkje gjekk føre seg slik det burde, gav han tydeleg uttrykk for det. Han hadde også sterke meiningar med omsyn til naturen, som han ikkje berre var glad i, men også svært oppteken av å verna og kunne stundom vera kvass i sine utsegner når dette kom på tale. Det var ei side av Robin Buzza. Dei som kjende han godt fekk i tillegg med seg andre og mjukare sider som vel var meir representative. Sjølv vil eg minnast han først og fremst som ein framifrå turkamerat, eit friluftsmenneske på sin hals og ein sann heidersmann.
Johannes Hjønnevåg